ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΚΠ/ΩΝ Π.Ε. «Ο ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ» (ΕΛΛΗΝΙΚΟ-ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ, ΑΛΙΜΟΣ)

11/5/2022

Οι εξετάσεις της λεγόμενης «ελληνικής PISA» που οργανώνει το ΥΠΑΙΘ

Αγαπητοί γονείς,

Στις 18 Μαΐου ανακοινώθηκε από το ΥΠΕΘ ότι 6.000 παιδιά Στ΄ Δημοτικού και Γ’ Γυμνασίου θα εξεταστούν στον «ελληνικό διαγωνισμό PISA» στα μαθήματα της Γλώσσας και των Μαθηματικών. Η διεξαγωγή του διαγωνισμού αυτού γίνεται με βάση το νόμο που ψηφίστηκε το περασμένο καλοκαίρι για την εκπαίδευση. Φέτος το μέτρο θα εφαρμοστεί πιλοτικά σε 300 δημοτικά και 300 γυμνάσια της χώρας, αλλά ο στόχος είναι να γενικευτεί. Ο διαγωνισμός αυτός γίνεται εδώ και πολλά χρόνια σε διεθνές επίπεδο.Τα αποτελέσματα της εφαρμογής του είναι φανερά και μετρήσιμα. Κι εμείς πλέον έχουμε αρκετή πείρα από τις «εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις» της χώρας μας όσο και της Ε.Ε. αλλά και το πού οδηγούν τέτοιου είδους εξετάσεις.

Οι εξετάσεις της PISA διεξάγονται κάθε τρία χρόνια στη Γλώσσα (κατανόηση κειμένου), στα Μαθηματικά και στις  Φυσικές Επιστήμες, ανάμεσα στις χώρες του ΟΟΣΑ και όπως μας πληροφορεί σε σχετικό βίντεο η ιστοσελίδα του ΙΕΠ «Η PISA είναι πνευματικό παιδί του ΟΟΣΑ και είναι ένα εργαλείο, προκειμένου οι βέλτιστες πρακτικές που υπάρχουν στις χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ να γενικευτούν και να υιοθετηθούν στα υπόλοιπα εκπαιδευτικά προγράμματα». Άρα λοιπόν, το ερώτημα: « Γιατί αντιδράτε τόσο στην «ελληνική» όσο και στη διεθνή PISA;», πρέπει να μπει στη σωστή του βάση: Γιατί αντιδράτε στην πολιτική της κυβέρνησης για την παιδεία και στις πρακτικές του ΟΟΣΑ;

Επομένως τέτοιου τύπου εξετάσεις, ειδικά στην κρίσιμη ηλικία της αποφοίτησης από το Δημοτικό, δεν είναι ελληνική πατέντα, αλλά εφαρμόζονται διεθνώς και σαν στόχο έχουν την κατηγοριοποίηση σχολείων και μαθητών/μαθητριών. Έτσι για παράδειγμα στην Αγγλία, χώρα στην οποία υπάρχει σαφής διαχωρισμός των σχολείων με βάση την ταξική διαστρωμάτωση των μαθητών, στο τέλος του Primary School, ο μαθητής/μαθήτρια  δίνει εξετάσεις στα Μαθηματικά και στη Γλώσσα (SAT ‘s) και με βάση τα αποτελέσματα προκύπτει το λεγόμενο flightpath (προσδοκία μάθησης). Αυτή ακολουθεί τον μαθητή/τη μαθήτρια  τα επόμενα  χρόνια και τον /την προσανατολίζει σε τι επίπεδο σχολείου δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης  θα φοιτήσει. Στη Γερμανία, στην ηλικία των 11 ετών, το συμβούλιο του σχολείου αποφασίζει με βάση την επίδοση του μαθητή/της μαθήτριας  σε ποιον από τους τρεις τύπους σχολείου δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης θα οδηγηθεί: Hauptschule (τετραετές τεχνικό σχολείο) Realschule (πενταετές γενικού χαρακτήρα σχολείο) και Gymnasium (επταετές ή οκταετές σχολείο, το μόνο που οδηγεί στο Πανεπιστήμιο).

Η απάντηση του ΟΟΣΑ, της Ε.Ε. αλλά και της ελληνικής κυβέρνησης απέναντι στις κοινωνικές ανισότητες και στην αποτύπωσή τους στα αποτελέσματα των διαγνωστικών εξετάσεων, είναι ο διαχωρισμός των μαθητριών/μαθητών  και η διοχέτευση αυτών που προέρχονται από τα πιο χαμηλά κοινωνικά στρώματα σε σχολεία υποβαθμισμένα. Έχει αποδειχθεί σε όλες τις χώρες που εφαρμόστηκε, ότι αυτή η τακτική λειτουργεί ως «αυτοεκπληρούμενη προφητεία» για τους/τις  μαθητές/ μαθήτριες : Δηλαδή όχι μόνο δε βοηθά στη γνωστική τους ανάπτυξη, όχι μόνο δε αμβλύνει τις ταξικές ανισότητες, όπως οι ιθύνοντες ευαγγελίζονται κι όπως οφείλει να κάνει το δημόσιο σχολείο, αλλά αντίθετα τις αποτυπώνει, νομιμοποιώντας και παγιώνοντάς τες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού αποτελούν οι ΗΠΑ. Εκεί, σε πολλές Πολιτείες οι μαθητές/ μαθήτριες  του δημοτικού σχολείου τοποθετούνται σε τμήματα  με βάση την επίδοσή τους στη γραφή και την ανάγνωση. Οι εννιά στις/ στους δέκα μαθήτριες/ μαθητές που τοποθετούνται στο χαμηλό επίπεδο, παραμένουν και αποφοιτούν από αυτό.  Αυτή την προοπτική θέλουμε για τα παιδιά μας;

Απέναντι λοιπόν σε αυτούς που μας μέμφονται λέγοντας ότι εμείς οι εκπαιδευτικοί δε θέλουμε τις εξετάσεις, γιατί δε θέλουμε να αξιολογηθεί η δουλειά μας, απαντάμε:

• Τέτοιου τύπου ποσοτικοί και ισοπεδωτικά γενικευμένοι δείκτες δεν αποτιμούν το αποτέλεσμα μιας τόσο σύνθετης διαδικασίας όπως είναι η  διδασκαλία.Η διδασκαλία δεν είναι ένα μονόπρακτο έργο που κρίνεται μέσα σε ένα δίωρο εξετάσεων, με ενιαίους ισοπεδωτικούς όρους. Ας παραδεχτούν δημόσια ότι με τέτοιου είδους κλίμακες και «διαγωνισμούς» , με τη χρήση της στρατευμένης έρευνας,  με την εφαρμογή της λεγόμενης «αυτοαξιολόγησης της σχολικής μονάδας» σκοπεύουν να ανοίξουν  τον δρόμο προς την κατηγοριοποίηση των δημόσιων σχολείων. Προς τη δημιουργία σχολείων, μαθητών /μαθητριών κι εκπαιδευτικών  πολλών ταχυτήτων. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, τι θα συμβεί όταν θα συνδεθούν  τα αποτελέσματα αυτών των εξετάσεων με την χρηματοδότηση των σχολικών μονάδων, όπως έχει συμβεί και στο εξωτερικό;

• Ταυτόχρονα, οι εξετάσεις αυτού του τύπου σκόπιμα αποκόβουν τη σχολική μονάδα από το ιδιαίτερο κοινωνικό, πολιτιστικό, γεωγραφικό περιβάλλον μέσα στο οποίο λειτουργεί.Κάτι τέτοιο δεν πλήττει τον  κοινωνικό και παιδαγωγικό ρόλο του σχολείου;  Έχει φροντίσει το κράτος να εξασφαλίσει  καταρχήν ίσες ευκαιρίες για μόρφωση σε όλα τα παιδιά ; Έχει  καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια να αμβλύνει  τις αναπόφευκτες διαφοροποιήσεις που προκαλούνται από τα γεωγραφικά ή πολιτιστικά δεδομένα της κάθε περιοχής; Είναι παιδαγωγικά σωστό για παράδειγμα να αξιολογήσεις  με τον ίδιο τρόπο τις/τους  μαθήτριες/ μαθητές των νησιών της άγονης γραμμής με αυτούς που φοιτούν στα μεγάλα αστικά κέντρα;

• Υποστηρίζεται ότι τα τεστ θα είναι ανώνυμα. Όμως τα αποτελέσματα θα ανακοινωθούν σε επίπεδο σχολείου, δήμου και περιφέρειας. Αυτό σημαίνει ότι ένα σχολείο, άρα και οι μαθήτριες/ μαθητές του που έχουν ονοματεπώνυμο, θα μπουν στη δημόσια κριτική. Όχι για να «βελτιωθεί» το σχολείο,  αλλά για να «στοχοποιηθεί». Όσο για την «Τράπεζα θεμάτων» από την οποία θα αντλούνται τα θέματα, η εμπειρία δείχνει ότι έχει σκοπό να δυσκολέψει και να ματαιώσει την προσπάθεια των παιδιών μας.. Είναι εκτός της καθημερινής, σχολικής πραγματικότητας.

• Εμείς λέμε ότι σε καμία βαθμίδα του το σχολείο δεν πρέπει να μετατρέπεται από έναν χώρο ανάπτυξης δυνατοτήτων και παροχής ευκαιριών στις/στους μαθήτριες/ μαθητές του, σε έναν χώρο όπου τα παιδιά προετοιμάζονται για εξετάσεις. Κάτι τέτοιο θα οδηγήσει εκπαιδευτικούς και μαθήτριες/ μαθητές του δημοτικού σε μονομερή εξοντωτική κι έντονα ανταγωνιστική δουλειά με στόχο τις υψηλές επιδόσεις στις εξετάσεις, εις βάρος της ολόπλευρης και σφαιρικής μόρφωσής τους. Μήπως δεν έχουμε εμπειρία από αυτό που συμβαίνει στα λυκειακά χρόνια των παιδιών μας;

• Πώς θα μετρηθούν οι τεράστιες επιπτώσεις που θα υπάρξουν στον ψυχο-συναισθηματικό κόσμο των παιδιών μας; Ποιοι δείκτες θα μετρήσουν το προφίλ του νέου ανθρώπου που θα διαμορφώνεται, όταν θα εκπαιδεύεται τόσο πρόωρα στον στυγνό ανταγωνισμό;Με αυτόν τον τρόπο θα εμπνεύσουμε στη νέα γενιά ιδανικά και κοινωνικές αξίες;

Αγαπητοί γονείς,

Κανένα σύστημα δεν μπορεί να βελτιωθεί αν δεν ικανοποιούνται αυτά που χρόνια τώρα τόσο εσείς οι γονείς, όσο κι εμείς οι εκπαιδευτικοί ,διεκδικούμε.Αν θέλουν πραγματική αναβάθμιση, ας επενδύσουν οι ιθύνοντες τα κονδύλια που θα χρειαστούν για την οργάνωση των εξετάσεων, για να καλύψουν μερικά από τα χρόνια ελλείμματα του δημόσιου σχολείου. Για να έχουμε λιγότερα παιδιά στην τάξη, μόνιμο και σταθερό εκπαιδευτικό προσωπικό, δομές που θα υποστηρίζουν τις ειδικές ανάγκες των μαθητριών/ μαθητών μας , γενναία χρηματοδότηση των σχολικών επιτροπών, βιβλία και προγράμματα σπουδών που θα  κάνουν τα παιδιά να αγαπούν τη γνώση.

Το Υπουργείο θα σας πει ότι η συμμετοχή των παιδιών σας είναι «υποχρεωτική». Το λέει για να σας πιέσει. Το λέει γιατί ξέρει ότι υπάρχουν αντιδράσεις. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει καμία συνέπεια για τα παιδιά σας αν δεν συμμετέχουν στο διαγωνισμό.Εμείς από τη δική μας πλευρά, μέσα από τα εκπαιδευτικά μας σωματεία και εσείς από τη δική σας, με τη δυνατότητα που έχετε να μην συμφωνήσετε στη συμμετοχή των παιδιών σας, πρέπει να ματαιώσουμε τη διεξαγωγή του διαγωνισμού.

Γιατί αν πραγματοποιηθεί φέτος, από του χρόνου θα αφορά όλους τους μαθητές της  Στ΄ τάξης του Δημοτικού και της Γ΄ τάξης του Γυμνασίου. Αργότερα θα γενικευτεί και σε άλλες τάξεις και μαθήματα, κάτι που προβλέπει ο νόμος. Σας χρειαζόμαστε δίπλα μας στον αγώνα που δίνουμε για να εμποδίσουμε να γίνουν τα σχολεία μας ανταγωνιστικές αρένες, και εσείς μας χρειάζεστε κοντά σας  στον αγώνα υπεράσπισης του αγαθού που λέγεται Ενιαίο 12χρονο Σχολείο Σύγχρονης Γενικής Παιδείας.